با توجه به همه گیری روز‌افزون ویروس کرونا، در این مقاله به سوالات شما در رابطه با ویروس کرونا و بارداری، زایمان و دوران شیردهی خواهیم پرداخت.
ویروس سارس ۲ یا کووید ۱۹ ابتدا در اواخر سال ۲۰۱۹ بروز کرد و به سرعت در سرتاسر جهان گسترش یافت. علائم اصلی ویروس کرونا شامل: تب، سرفه، تنگی نفس، خستگی، دردهای عضلانی، سردرد، لرز، گلودرد، احساس خستگی و ضعف، اختلال در حس چشایی و بویایی و تهوع و اسهال و در موارد شدید زجر تنفسی، کاهش سطح اکسیژن خون و در نهایت مرگ می باشد. اکثر مبتلایان بدون علامت و یا دچارعلائم خفیف بیماری شده و طی چند هفته روند بهبودی را طی می‌کنند. در مواردی نیز بیماری شدید بوده و نیاز به بستری و مراقبت‌های ویژه و استفاده از درمانهای ضد ویروس و حمایتی دارند. افراد پر خطر برای بروز بیماری شدید شامل افراد مسن، بیماران مزمن کلیوی و کبدی، مبتلایان به نقص سیستم ایمنی، قلبی، ریوی، دیابت، آنمی سیکل سل، چاقی و بیماری سیستیک فیبروزیس میباشند.۱
آیا مادران باردار خطر بیشتری برای ابتلا به موارد شدید دارند؟
بر اساس مطالعات تا کنون بارداری ریسک فاکتور بیماری شدید نیست و مادران باردار به نسبت دیگر افراد هم سن خود دچار بیماری شدید می‌شوند.
اگرعلائم داشتید چه کنید؟
در موارد خفیف در منزل بمانید و در اولین فرصت با پزشک یا مراقب بهداشتی خود تماس گرفته و آنها شما را راهنمایی خواهند کرد .
آیا در بارداری بیماری به جنین منتقل میشود؟
امکان ابتلا جنین در رحم بسیار نادر است و در صورت ابتلا نیز عواقب بدی نخواهد داشت.امکان انتقال حین زایمان و پس از آن وجد دارد و راههای کاهش انتقال در ادامه خواهد آمد.
عوارض و اثرات کووید ۱۹ بر بارداری چیست؟
هر بیماری تب دار در هفته ۶ بارداری یعنی ۴ هفته پس از لقاح با احتمال کمی(۱در ۱۰۰۰) می‌تواند ایجاد نقص لوله عصبی و مغز و نخاع در جنین شود و کووید ۱۹ نیز استثنا نیست.۲ بر اساس مطالعات موجود ابتلا به کووید ۱۹ باعث سقط جنین نمی شود.۴
مهمترین تاثیر کووید ۱۹ بر حاملگی احتمال زایمان زودرس(زیر ۳۷ هفته) و عوارض ناشی از نارس بودن بر نوزاد است.۱و۲ هر چه هفته بارداری کمتر باشد عوارض آن بر نوزاد بیشتر و خطرناک تر می باشد. بر اساس شواهد موجود حدود ۲۰/۱ نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به کرونا دچار عفونت می شوند.۲
از عوارض دیگر می تواند تاثیر بر رشد جنین در ادامه بارداری باشد. پایش رشد جنین پس از بهبودی مادر توسط سونوگرافی هر ۲ تا ۴ هفته توصیه میشود.۲ شواهدی مبنی بر نقص جنینی در مبتلایان به کووید ۱۹ وجود ندارد.
درمان ویروس کرونا:
تا کنون درمان موثر اختصاصی برای کووید ۱۹ شناخته نشده است. در موارد خفیف قرنطینه شدن، استراحت، مصرف مایعات گرم فراوان و در صورت تب مصرف استامینوفن به عنوان ضد تب و درد توصیه می شود .و درموارد شدید همراه با عفونت ریوی، تنگی نفس و کاهش سطح خونی اکسیژن بستری در بیمارستان و اقدامات حمایتی توصیه میشود. مصرف بعضی از داروهای ضد ویروس در بارداری ممنوع است. با توجه به موارد گفته شده بهترین راه پیشگیری از ابتلا است.
پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹:
۱- در خانه بمانید.
۲- فاصله فیزیکی ۲ متر از دیگران را رعایت کنید.
۳- مسافرت نروید بخصوص با وسائل نقلیه عمومی
۴- از تجمعات، مهمانی‌ها و مجالس بخصوص در فضاهای سربسته دوری کنید. حتی دورهمی‌های کوچک نیز می‌تواند خطرناک باشد.
۵- با استفاده از تلفن و اینترنت با نزدیکان و دوستان خود در تماس باشید.
۶- تا حد امکان از منزل کار کنید.
۷- شستن مکرر دستها با آب و صابون بمدت حداقل ۲۰ ثانیه
۸- استفاده از ماسک صورت و پوشاندن دهان و بینی. ماسک‌های خانگی چند لایه نیز مفیدند. ولی برای افراد پر خطر و کادر پزشکی و بیماران مبتلا ماسک پزشکی توصیه می شود.
موارد مهم حین بارداری و زایمان در دوران ویروس کرونا:
– می‌توان بر اساس نظر پزشک تا حدی موارد مراجعه را کم کرد و از ویزیت‌های آنلاین و تلفنی استفاده کرد.
ـ از آوردن همراه در بیمارستان و مطب خودداری کنید.(فقط مراقبین اصلی بیمار را همراهی کنند.)
ـ حتی‌الامکان پس از زایمان از حضور افراد متعدد بر بالین مادر و نوزاد پرهیز شود.
ـ برای کاهش اضطراب و استرس کمتر اخبار گوش کنید.
ـ تغذیه سالم و ورزش و فعالیت فیزیکی در حفظ سلامتی و کاهش استرس نقش مهمی دارند.
ـ سرگرمی و فعالیت‌های لذت بخش در محیط خانه برای خود فراهم کنید.
ـ با دوستان و خویشاوندان خود در ارتباط غیرحضوری باشید.
کجا برای زایمان امن است؟
محل امن برای زایمان دقیقا بستگی به شرایط منطقه ای هر کشور دارد. در بعضی از مناطق ممکن است زایمان در منزل امن باشد. بر اساس مقاله ای از یونیسف در هلند بعضی افراد زایمان در منزل را ترجیح می‌دهند و یا حتی امکانات زایمان در هتل فراهم میشود.۳ بر اساس شرایط کشور ما و عدم امنیت کافی در زایمان در منزل، به نظر می‌رسد بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها محل‌های مناسبتری برای زایمان هستند و ما زایمان در منزل را توصیه نمی‌کنیم.
شیردهی در مادر مبتلا به ویروس کرونا:
در موارد غیر شدید بیماری کرونا شیردهی با رعایت نکات ایمنی زیر برای نوزاد مانعی ندارد.
ـ شستن دستها قبل از شیردهی و قبل از هر گونه تماس با نوزاد
ـ استفاده از ماسک توسط مادر و مراقب نوزاد
ـ خودداری از لمس صورت نوزاد
ـ در زمانهای غیرضروری رعایت فاصله ۲ متری از نوزاد
ـ پرهیز از عطسه و سرفه در نزدیکی نوزاد
در موارد بیماری نسبتا شدید مادر، دوشیدن شیر با دست یا شیر دوش و دادن آن شیر توسط فرد دیگر روش خوبی است. لازم به ذکر است که ویروس از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نمی‌شود.
آیا در دوران شیوع ویروس کرونا بارداری توصیه میشود؟
با توجه به نیاز به مراجعات مکرر در دوران بارداری، و عواقب اقتصادی و اجتماعی شیوع بیماری بر زندگی افراد به نظر می‌رسد در افراد جوان و کسانی که فرصت زمانی کافی برای فرزندآوری دارند، حاملگی را بهتر است به بعد از کاهش شیوع بیماری و یا تا زمان دستیابی به واکسن و دارو به تاخیر بیندازند. در مواردی که فرصت زمانی کافی وجود ندارد، با رعایت موارد ایمنی و با مشاوره با پزشک می‌توان اقدام به بارداری نمود. افراد مبتلا باید بارداری را تا بهبود کامل به تاخیر بیندازند و در موارد درمان نازایی در صورتی که در میانه کار فرد مبتلا به کووید ۱۹ شد، ادامه درمان را به پس از بهبودی کامل موکول نماید.۴
منابع:
۱. https://www.uptodate.com/contents/coronavirus-disease-2019-covid-19-pregnancy-issues
۳. https://www.unicef.org/iran/داستان/همه-چیز-درمورد-بارداری-در-زمان-همه%E2%80%8Cگیری-بیماری-کرونا