غربالگری سرطان سرویکس برای یافتن تغییرات سلولهای سرویکس که در نهایت منجر به سرطان می شوند به کار می رود.سرویکس یا دهانه ی رحم، محل ورود به رحم است و در انتهای فوقانی واژن قرار دارد.
آزمایش غربالگری سرطان سرویکس شامل پاپ اسمیر یا سیتولوژی سرویکس و تست HPV می باشد.
چرا غربالگری سرطان دهانه رحم مهم است؟
معمولا ۳ تا ۷ سال زمان لازم است که تغییرات سلولی شدید سرویکس (High Grade) به سرطان تبدیل شود. با انجام تست پاپ اسمیر و HPV در این زمان می توان این تغییرات را تشخیص داد و از پیشرفت آن به سمت سرطان پیشگیری کرد.
تست های غربالگری چگونه انجام می شوند؟
انجام تست های غربالگری بسیار ساده و بدون درد است. با مراجعه به پزشک، و با گذاشتن اسپکولوم در واژن، دهانه ی رحم در معرض دید قرار می گیرد و با یک برس کوچک ( Brush ) از سلولهای سطح دهانه ی رحم نمونه برداری می شود. با همین روش هر دو تست پاپ اسمیر و HPV قابل انجام است.
فواصل انجام تست چگونه است؟
فواصل و نوع انجام تست بستگی به سن فرد و سابقه ی سلامتی او دارد:
در زنان ۲۱ الی ۲۹ سال، پاپ اسمیر حداقل هر ۳ سال یکبار توصیه می شود.
در زنان ۳۰ الی ۶۵ سال، پاپ اسمیر بعلاوه ی HPV (Co-Test) حداقل ۵ سال یکبار ارجح است و پاپ اسمیر تنها هر ۳ سال یکبار نیز پذیرفتنی است.
تا چه سنی انجام تست لازم است؟
از سن ۶۵ سالگی به بعد به شرط ۲ مورد زیر می توان انجام تست را متوقف کرد:
- سابقه ی تغییرات سلولی غیر طبیعی یا سرطان نداشته باشید.
- اگر در ۱۰ سال گذشته ۲ بار Co-test نرمال و یا ۳ بار پاپ اسمیر نرمال داشته باشید.
آیا انجام تست بعد از خروج رحم(هیسترکتومی) لازم است؟
اگر در هنگام عمل خارج سازی رحم تغییرات سلولی در سرویکس وجود داشته باشد، ادامه ی تست تا ۲۰ سال ضروری است.
چند نکته ی مهم:
- در افرادی که دچار نقص ایمنی هستند مثل مبتلایان به HIV، فواصل انجام تست کوتاهتر خواهد بود.
- واکسیناسیون علیه ویروس HPV شما را از تست های پاپ اسمیر- HPV بی نیاز نخواهد کرد.
- پس از شروع رابطه ی جنسی حتماً سالانه به پزشک زنان مراجعه کنید.
وجود تست های غیرطبیعی چه مفهومی دارد؟
در تعداد زیادی از افراد نتیجه ی تست های بیماریابی غیرطبیعی گزارش می شود؛ این به معنای آن نیست که این افراد مبتلا به سرطان سرویکس هستند. به یاد داشته باشید که تغییرات خفیف سلولی اکثراَ خود به خود بهبود می یابند و تغییرات شدید طی چند سال تبدیل به سرطان می شوند.
در مواردی که تست غیرطبیعی است بررسی های بیشتری لازم است. گاهی تکرار تست و در مواردی کولپوسکوپی و نمونه برداری از سرویکس ضروری است. در صورت ضایعات پیشرفته (High Grade) برداشتن لایه ای از سرویکس به صورت جراحی از پیشرفت آن جلوگیری می کند.
دقت تست های بیماریابی چقدر است؟
مثل تمام آزمایشات دیگر این تست ها نیز منفی کاذب و مثبت کاذب دارند؛ یعنی دقت تست ۱۰۰% نیست. ممکن است کسی تغییرات سلولی داشته باشد و تست نشان ندهد و یا ممکن است جواب تست غیر طبیعی باشد، ولی در واقع این تغییرات چندان مهم نباشند. در تمام این موارد تشخیص بالینی پزشک و قضاوت او بسیار مهم است، و پی گیری بیمار و بررسی بیشتر لازم است.
برای افزایش دقت تست لازم است از حداقل ۲ روز قبل از انجام تست از مقاربت، شستشوی واژن و استفاده از داروهای واژینال پرهیز کرد. در زمان پریود این تست ها قابل انجام نیستند.
واژه نامه:
کولپوسکوپی: مشاهده ی واژن و سرویکس با دستگاهی که قابلیت بزرگنمایی دارد.
Co-Test: پاپ اسمیر بعلاوه ی تست HPV
HIV: ویروس نقص ایمنی انسانی که عامل بیماری ایدز می باشد.
HPV (Human papilloma virus): این ویروس عامل زگیل دستگاه تناسلی است و گونه های متفاوتی دارد.