اگرچه قاعدگی نامنظم نوعی اختلال است؛ اما همیشه به معنای یک عارضه یا بیماری خطرناک نیست. بسیاری از اختلالات و بیماری های زنان می توانند باعث بی نظمی در قاعدگی شوند. بنابراین شناسایی و تشخیص علت آن، مهم ترین قدم برای درمان آن است. اما قاعدگی نامنظم چیست؟ از کجا میتوانیم بفهمیم که قاعدگی های منظم داریم یا نامنظم؟ در این مقاله به طور کامل درباره قاعدگی نامنظم، علت، نشانه ها و تشخیص آن توضیح داده ایم. به خاطر داشته باشید که قاعدگی نامنظم همیشه نشانه یک وضعیت جدی نیست. پس بدون نگرانی، برای شناسایی دقیق آن توسط متخصص زنان و زایمان اقدام نمایید.
قاعدگی نامنظم چیست؟
بدن زنان با وجود شباهت های زیادی که باهم دارند، در ظاهر و عملکرد دارای تفاوت های اساسی می باشند. قاعدگی، یکی از همین مواردی است که در هر یک از زنان منحصر به فرد بوده و با دیگران متفاوت است. بعضی از زنان قاعدگی بسیار منظمی داشته و به موقع پریود می شوند. در حالیکه بعضی دیگر ممکن است چیزی برخلاف این را تجربه کنند. به طور متوسط، میتوان چرخه طبیعی قاعدگی را بین 21 تا 35 روز دانست. یعنی، یک زن هر 21 تا 35 روز پریود می شود. هر قاعدگی (پریود) معمولاً 2 تا 8 روز طول می کشد.
یک مورد مهم در خصوص تشخیص قاعدگی منظم از قاعدگی نامنظم وجود دارد؛ پریود شدن با فاصله ی چند روز زودتر یا چند روز دیرتر از تاریخ دوره، امری طبیعی است و نمیتوانیم آن را قاعدگی نامنظم بدانیم. در ادامه توضیح خواهیم داد که تحت چه شرایطی، قاعدگی نامنظم تشخیص داده می شود…
نمونه هایی از قاعدگی نامنظم عبارتند از:
- دوره هایی که کمتر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز از هم فاصله دارند.
- از دست دادن سه یا چند قاعدگی متوالی.
- جریان قاعدگی (خونریزی) که بسیار شدیدتر یا سبک تر از حد معمول است.
- دوره هایی که بیش از هفت روز طول می کشد.
- مدت زمان بین چرخه ها بیش از نه روز متفاوت است. برای مثال، یک سیکل 28 روزه، سیکل بعدی 37 روز و سیکل بعدی 29 روز است.
- دوره هایی که با درد شدید، گرفتگی عضلات، حالت تهوع یا استفراغ همراه است.
- خونریزی یا لکه بینی که بین قاعدگی ها، بعد از یائسگی یا بعد از رابطه جنسی اتفاق می افتد.
چرخه قاعدگی شما ممکن است همیشه قابل پیش بینی نباشد – و این ممکن است مشکلی نداشته باشد. طبیعی است که تغییرات جزئی در طول چرخه داشته باشید یا دوره قاعدگی کمی سنگین تر یا سبک تر از دوره قبلی شما باشد. بی‌نظمی‌های قاعدگی نسبتاً رایج هستند، و لازم نیست بتوانید چرخه‌تان را تا روز دقیق پیش‌بینی کنید تا «طبیعی» در نظر گرفته شود.
شرایط مربوط به قاعدگی نامنظم
آمنوره: وضعیتی که در آن قاعدگی شما به طور کامل متوقف شده است. فقدان پریود به مدت 90 روز یا بیشتر غیرطبیعی تلقی می شود مگر اینکه باردار، شیردهی یا یائسگی (که معمولاً بین 45 تا 55 سالگی رخ می دهد) باشید. اگر در سن 15 یا 16 سالگی یا در عرض سه سال پس از رشد سینه ها قاعدگی شروع نشده است، ممکن است آمنوره نیز داشته باشید
الیگومنوره: وضعیتی که در آن عادت ماهانه شما به ندرت رخ می دهد. شما ممکن است بیش از 35 روز بین پریود باشید یا 6 تا 8 پریود در سال داشته باشید
دیسمنوره: اصطلاحی پزشکی برای پریودهای دردناک و دردهای شدید قاعدگی. مقداری ناراحتی در طول چرخه طبیعی است
خونریزی غیر طبیعی رحمی: خونریزی غیرطبیعی رحمی خونریزی بین دوره های ماهانه، خونریزی طولانی مدت یا یک دوره بسیار سنگین است
قاعدگی نامنظم چه علتی دارد؟
دلایل زیادی برای پریودهای نامنظم وجود دارد، از استرس گرفته تا شرایط پزشکی زمینه ای جدی تر
شرایط پزشکی و پریودهای نامنظم
برخی از شرایط سلامتی با قاعدگی از دست رفته مرتبط است. آنها عبارتند از:
- اندومتریوز: آندومتریوز زمانی رخ می دهد که بافت آندومتر در خارج از رحم شما رشد کند. بافت اغلب خود را به تخمدان ها یا لوله های فالوپ می چسباند. اندومتریوز ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی، گرفتگی عضلات یا درد شدید قبل و در طول قاعدگی شود
- بیماری التهابی لگن: بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت باکتریایی است که بر دستگاه تناسلی زنان تأثیر می گذارد. این معمولاً توسط یک عفونت مقاربتی درمان نشده (STI) ایجاد می شود. باکتری ها وارد واژن شما می شوند و به رحم و دستگاه تناسلی فوقانی شما سرایت می کنند. علائم PID شامل ترشحات شدید واژن با بوی نامطبوع، پریودهای نامنظم و درد لگن است
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، تخمدان‌های شما مقادیر زیادی آندروژن تولید می‌کنند که نوعی هورمون هستند. این هورمون از تخمک گذاری جلوگیری می کند یا به تاخیر می اندازد و باعث نامنظم شدن قاعدگی می شود. افراد مبتلا به PCOS ممکن است به طور کامل قاعدگی را متوقف کنند
- نارسایی اولیه تخمدان: این وضعیت در زنان سیس جندر زیر 40 سال رخ می‌دهد که تخمدان‌های آنها آنطور که باید عمل نمی‌کند و باعث پریود یا پریودهای نامنظم می‌شود. این می تواند در طول درمان سرطان با شیمی درمانی و پرتودرمانی یا در صورت داشتن شرایط خودایمنی خاص رخ دهد
- اختلالات تیروئید یا غده هیپوفیز: کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار)، پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) و سایر اختلالات تیروئید یا غده هیپوفیز بر هورمون های شما تأثیر می گذارد. این باعث می شود پریود شما نامنظم شود
- اختلالات خونریزی: اگر دچار خونریزی یا اختلال لخته شدن خون شوید، ممکن است خونریزی شدید قاعدگی را تجربه کنید
- سرطان رحم یا سرطان تخمدان: برخی از سرطان ها می توانند بر دوره قاعدگی فرد تأثیر بگذارند. تغییرات ممکن است شامل خونریزی شدیدتر از حد معمول یا عدم قاعدگی باشد
سبک زندگی و پریودهای نامنظم
اختلالات یا تغییرات در برنامه روزانه شما می تواند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد. چند نمونه از عوامل سبک زندگی عبارتند از:
- فشار.
- افزایش یا کاهش وزن قابل توجهی.
- روتین های ورزشی که منجر به چربی بسیار کم بدن می شود (دوندگان مسافت طولانی، رقصنده ها یا ژیمناست ها).
- ویروس ها یا سایر بیماری ها
سایر علل قاعدگی غیر طبیعی
برخی داروها، عوارض بارداری یا شیردهی (شیردهی) نیز ممکن است باعث نامنظم شدن پریود شما شوند. علل دیگر عبارتند از:
قرص های ضد بارداری: اکثر قرص های ضد بارداری حاوی ترکیبی از هورمون ها هستند. این قرص ها با جلوگیری از ترشح تخمک از تخمدان ها از بارداری جلوگیری می کنند. مصرف یا خاموش کردن قرص های ضد بارداری می تواند بر قاعدگی تاثیر بگذارد. ممکن است تا شش ماه پس از قطع قرص های ضدبارداری، پریودهای نامنظم یا از دست رفته داشته باشید
داروها، مانند استروئیدها یا داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون)
- سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم (تخمک بارور شده در خارج از رحم شما کاشته می شود).
- جراحی، جای زخم یا انسداد در رحم، تخمدان ها یا لوله های فالوپ